پیش از انقلاب منطقه شمال خراسان که امروز استان خراسان‌شمالی را تشکیل می‌دهد از وجود سد برای ذخیره و مدیریت منابع آبی بی‌بهره بود اما پس از انقلاب با ورود جهادی به این موضوع، ۸ سد در این منطقه به بهره‌برداری رسیده است.
به گزارش مدیریت استراتژیک از بجنورد، پیش از انقلاب، خراسان‌شمالی از وجود هرگونه سد برای ذخیره آب بی‌بهره بود اما پس از سال انقلاب ۱۳۵۷ و تا زمان تشکیل استان خراسان‌شمالی، پنج سد با مجموع توان تنظیم ۱۲۵ میلیون مترمکعب در سال و بخشی از شبکه‌های آبیاری پایاب این سدها و همچنین چند طرح کوتاه‌مدت تأمین آب شرب و بهداشت برای شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین، جاجرم، گرمه و آشخانه اجرا شد و پس از تشکیل استان خراسان‌شمالی نیز طرح‌های متعددی برای مدیریت منابع آب انجام‌شده است. از مهم‌ترین اقدامات، طرح‌ها و پروژه‌های اجرا و بهره‌برداری شده حوزه آبی استان می‌توان به ۲۲ هزار هکتار شبکه آبیاری زمین‌های پایاب سدهای در دست بهره‌برداری، ۴ طرح بزرگ بلندمدت آب‌رسانی به شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین و گرمه و جاجرم از سدهای شیرین‌دره، شیروان و اسفراین با مجموع ظرفیت انتقال سالانه بیش از ۴۴ میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب آب شرب تصفیه‌شده نام برد. همچنین، ساخت ۳ سد گلول، غلامان و چندیر، خط انتقال پساب فاضلاب شهر اسفراین به طول ۱۶ کیلومتر، نیروگاه خورشیدی سد غلامان با ظرفیت ۱۰۰ کیلووات ساعت نیز از سایر این پروژه‌های آبی استان بوده است. اما در اینجا کار متوقف نشده است و طرح‌ها و پروژه‌های در دست مطالعه و اجرا نیز در استان وجود دارد که می‌توان به عملیات ساخت ۵ سد گلمندره، بش‌قارداش، دربند، گراتی و علاج بخشی سد بیدواز اسفراین اشاره کرد. همچنین طرح آب‌رسانی از محدوده سرانی به شهرهای استان (خط انتقال ۲۳۰ کیلومتر، حجم انتقال۴۰ میلیون مترمکعب در سال)، احداث شبکه آبیاری و زهکشی سد گلمندره (اراضی تحت پوشش شبکه یک هزار هکتار)، آب‌رسانی به شهرک صنعتی اسفراین از سد بیدواز نیز از سایر طرح‌های در دست اجرای حوزه آبی استان هستند. میانگین بارندگی سالانه در استان خراسان‌شمالی کمتر از ۲۷۰ میلی‌متر و حجم منابع آب تجدید پذیر حدود یک میلیارد و ۴۲ میلیون مترمکعب است. از این مقدار حدود ۵۷۸ میلیون مترمکعب آب‌های سطحی استان را تشکیل می‌دهد و حدود ۴۶۴ میلیون مترمکعب آبخوان‌های زیرزمینی را تغذیه می‌کند. درمجموع تاکنون ۸ سد با ظرفیت ذخیره‌سازی حدود ۲۴۰ میلیون مترمکعب و توان تنظیم ۱۷۳ میلیون مترمکعب آب در استان ساخته‌شده و به بهره‌برداری رسیده است. پایان پیام/آ
